LoginSignup
7
5

More than 5 years have passed since last update.

Chainerを用いた簡単なニューラルネットワーク実装〜データの準備編〜

Posted at

前回から深層学習のフレームワークであるChainerを使って実際にニューラルネットワークを構築する記事を書いています.
今回は
1.データの準備
2.モデルの記述
3.最適化アルゴリズムの設定
4.学習
5.結果の出力
のうち

1.データの準備

について書いていきます.

Irisデータ

今回はサンプルデータとしてIris(アヤメ)のデータを用います.機械学習ではよくIrisのデータが用いられるようです.
このIrisのデータはPythonの機械学習ライブラリであるscikit-learnから簡単に導入することができます.scikit-learn自体はpipでインストールすることができます.

$ pip install scikit-learn

ちなみにscikit-learnをインストールする条件として2016年11月18日現在では

Python (>= 2.6 or >= 3.3),
NumPy (>= 1.6.1),
SciPy (>= 0.9).

であることが求められます.

このIrisのデータの中身は4次元のベクトルです.
中身を確認してみます.

>>> from sklearn import datasets
>>> iris = datasets.load_iris()
>>> iris
>>> iris
{'target_names': array(['setosa', 'versicolor', 'virginica'],
      dtype='<U10'), 'target': array([0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
       0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
       0, 0, 0, 0, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1,
       1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1,
       1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2,
       2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2,
       2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2]), 'feature_names': ['sepal length (cm)', 'sepal width (cm)', 'petal length (cm)', 'petal width (cm)'], 'data': array([[ 5.1,  3.5,  1.4,  0.2],
       [ 4.9,  3. ,  1.4,  0.2],
       [ 4.7,  3.2,  1.3,  0.2],
       [ 4.6,  3.1,  1.5,  0.2],
       [ 5. ,  3.6,  1.4,  0.2],
       [ 5.4,  3.9,  1.7,  0.4],
       [ 4.6,  3.4,  1.4,  0.3],
       [ 5. ,  3.4,  1.5,  0.2],
       [ 4.4,  2.9,  1.4,  0.2],
       [ 4.9,  3.1,  1.5,  0.1],
       [ 5.4,  3.7,  1.5,  0.2],
       [ 4.8,  3.4,  1.6,  0.2],
       [ 4.8,  3. ,  1.4,  0.1],
       [ 4.3,  3. ,  1.1,  0.1],
       [ 5.8,  4. ,  1.2,  0.2],
       [ 5.7,  4.4,  1.5,  0.4],
       [ 5.4,  3.9,  1.3,  0.4],
       [ 5.1,  3.5,  1.4,  0.3 .................

いろいろと入っていますが,ひとまず必要なのはdataとtargetです.

>>> iris.data
array([[ 5.1,  3.5,  1.4,  0.2],
       [ 4.9,  3. ,  1.4,  0.2],
       [ 4.7,  3.2,  1.3,  0.2],
       [ 4.6,  3.1,  1.5,  0.2],
       [ 5. ,  3.6,  1.4,  0.2],
       [ 5.4,  3.9,  1.7,  0.4],
       [ 4.6,  3.4,  1.4,  0.3],
       [ 5. ,  3.4,  1.5,  0.2],
       [ 4.4,  2.9,  1.4,  0.2],
       [ 4.9,  3.1,  1.5,  0.1],
       [ 5.4,  3.7,  1.5,  0.2],
       [ 4.8,  3.4,  1.6,  0.2],
       [ 4.8,  3. ,  1.4,  0.1],
       [ 4.3,  3. ,  1.1,  0.1],
       [ 5.8,  4. ,  1.2,  0.2],...........
>>> iris.target
array([0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
       0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0,
       0, 0, 0, 0, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1,
       1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1,
       1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2,
       2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2,
       2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 2])

dataは4次元のベクトルで,それぞれ
-花びらの長さ
-花びらの幅
-がく片の長さ
-がく片の幅
です.

それに対応するtargetはIrisの種類です.それぞれ
-setosa
hioaya_1.jpg

-versicolor
800px-Blue_Flag,_Ottawa.jpg

-virginica
736px-Iris_virginica.jpg

です.

なんとなくイメージはつかめたのではないでしょうか.

教師データとテストデータ

機械学習には分類器にデータの特徴を教えるための教師データと,出来上がった分類器の精度を測るためのテストデータが必要です.このように用意したデータを教師データ,テストデータに分けて妥当性を検証することをcross-validation(交差検証)と言います.

4次元のirisベクトルに対して,その種類が0, 1, 2のラベルで対応付けされている状態です.

>>>iris.data
array([[ 5.1,  3.5,  1.4,  0.2],
       [ 4.9,  3. ,  1.4,  0.2],
       [ 4.7,  3.2,  1.3,  0.2],......

>>>iris.target
array([0, 0, 0,.....

ニューラルネットに学習させるためにはtargetもベクトル化する必要があるため,処理を行います.
つまり,irisがsetosaであるならば,
[1, 0, 0]
とします.
irisがversicolorであれば
[0, 1, 0]です.正解の次元に1を入れます.

>>>n = y.size
>>>y.zeros(n * 3).reshape(n, 3).astype(np.float32)
array([[ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.],
       [ 0.,  0.,  0.]])

入れ物はできたのであとは値を入れていきます.

>>>for i in range(n):
       y2[i, y[i]] = 1.0 
>>> y2
array([[ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 1.,  0.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  1.,  0.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.],
       [ 0.,  0.,  1.]], dtype=float32)

要素はdata, targetともに150あるのでindexを用意します.

>>>index = np.arange(n)
array([  0,   1,   2,   3,   4,   5,   6,   7,   8,   9,  10,  11,  12,
        13,  14,  15,  16,  17,  18,  19,  20,  21,  22,  23,  24,  25,
        26,  27,  28,  29,  30,  31,  32,  33,  34,  35,  36,  37,  38,
        39,  40,  41,  42,  43,  44,  45,  46,  47,  48,  49,  50,  51,
        52,  53,  54,  55,  56,  57,  58,  59,  60,  61,  62,  63,  64,
        65,  66,  67,  68,  69,  70,  71,  72,  73,  74,  75,  76,  77,
        78,  79,  80,  81,  82,  83,  84,  85,  86,  87,  88,  89,  90,
        91,  92,  93,  94,  95,  96,  97,  98,  99, 100, 101, 102, 103,
       104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116,
       117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129,
       130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142,
       143, 144, 145, 146, 147, 148, 149])

index配列の奇数の要素を教師データ,偶数をテストデータとします.

>>>xtrain = x[index[index % 2 != 0], :]
>>>ytrain = y2[index[index % 2 != 0], :]
>>>xtest = x[index[index % 2 == 0], :]
>>>ytest = y2[index[index % 2 == 0], :]

このようにして,対応のあるデータにしてデータの準備を行います.
今回はここまで

参考

山下隆義
イラストでわかるディープラーニング 講談社
新納浩幸
Chainerによる実践深層学習~複雑なNNの実装方法~ オーム社

7
5
0

Register as a new user and use Qiita more conveniently

  1. You get articles that match your needs
  2. You can efficiently read back useful information
  3. You can use dark theme
What you can do with signing up
7
5