はじめに
このところ急に暑くなってきました。
これからの時期は熱中症予防が大事になりますが、WBGT値に気を付けるようにとか言われますね。WBGTを正確に測定するには専用の器具が必要になりますが、簡易推計表があるようなので、WBGT計を作ってみました。
部品
- SWITCH SCIENCE ESPr Developer (ESP8266搭載ボード)
- AE-BME280 (I2C 温度・湿度・気圧系)
- SSD1306 (I2C ミニLCD)
- ブレッドボード
- 赤LED 5mm
- カーボン抵抗 330Ω
回路
LED書き忘れてしまいました(^^;
[IO2 - 330Ω - LED - GND] という感じでつないでます。なくても動くのでご容赦ください。
なお、本来はIO4とIO5の先にプルアップ抵抗を入れる必要がありますが、今回使用したESPr Developerにはプルアップ抵抗が搭載されているので、このようにつないでいます。
ブレッドボードでの配線
開発環境
- Windows 10 Pro 1909
- Arduino IDE 1.8.12
スケッチ
ちょっと、だらけたソースになっちゃったかな。。。
/*
* WBGT計
*/
# include "ESP8266WiFi.h"
/***********************************************
* BME280関連の定義
***********************************************/
# include <Wire.h>
// I2Cアドレス
# define BME280_ADDRESS 0x76
// センサーから読みだした値
unsigned long int hum_raw, temp_raw, pres_raw;
signed long int t_fine;
// 補正後の確定値
double temp_act = 0.0, press_act = 0.0, hum_act = 0.0;
// ConfレジスタとCtrlレジスタの設定値をセットする
uint8_t osrs_t = 1; // Temperature oversampling (= x1)
// 2⇒x2, 3⇒x4, 4⇒x8, 5~7⇒x16
uint8_t osrs_p = 1; // Pressure oversampling
uint8_t osrs_h = 1; // Humidity oversampling
uint8_t mode = 3; // Normal=3, Sleep=0, Force=1,2
uint8_t t_sb = 5; // 計測の間隔(Standbyにいる時間)
// 0=>0.5ms, 1=62.5ms, 2=>125ms,3=>250ms,4=>500ms,5=>1000ms,6=>10ms,7=20ms
uint8_t filter = 0; // IIR Filterの設定値(0=>off, 1=>2, 2=>4, 3=>8, 4~7=>16
uint8_t spi3w_en = 0; // SPIの3線モードをディセーブルにする(使わない)
// ビットマッピング
uint8_t ctrl_meas_reg = (osrs_t << 5) | (osrs_p << 2) | mode;
uint8_t config_reg = (t_sb << 5) | (filter << 2) | spi3w_en;
uint8_t ctrl_hum_reg = osrs_h;
// レジスタのアドレス
# define CTRL_HUM_REG 0xF2
# define CTRLREG 0xF4
# define CONFREG 0xF5
// 読み込まれるデータのマッピング
uint16_t dig_T1;
int16_t dig_T2;
int16_t dig_T3;
uint16_t dig_P1;
int16_t dig_P2;
int16_t dig_P3;
int16_t dig_P4;
int16_t dig_P5;
int16_t dig_P6;
int16_t dig_P7;
int16_t dig_P8;
int16_t dig_P9;
uint8_t dig_H1;
int16_t dig_H2;
uint8_t dig_H3;
int16_t dig_H4;
int16_t dig_H5;
int8_t dig_H6;
/***********************************************
* SSD1306(Display)関連の定義
***********************************************/
# include "SSD1306Wire.h"
// I2Cアドレス
const int I2C_DISPLAY_ADDRESS = 0x3c;
// I2C用のPIN
const int SDA_PIN = 4;
const int SDC_PIN = 5;
// SSD1306との通信用オブジェクト
SSD1306Wire display(I2C_DISPLAY_ADDRESS, SDA_PIN, SDC_PIN);
/****
* 初期化処理
*/
void setup() {
Serial.begin(115200);
/**
* Display(SSD1306)の初期化
*/
initDisplay();
/**
* BME280初期化
*/
initBME280();
}
/*****
* メインループ
*/
void loop() {
// BME280センシング
doBME280();
// WBGTを算出する
int wbgt = calcWbgt(temp_act, hum_act);
// 測定結果を表示する
displaydata(temp_act, hum_act, press_act, wbgt);
// 10秒おきに実行
delay(10000);
}
/**
* WBGTを算出する
*/
int calcWbgt(float temp, float hum){
const int mat[20][17] = {
{ 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44},
{ 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43},
{ 28, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42},
{ 27, 28, 29, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41},
{ 26, 27, 28, 29, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 39},
{ 25, 26, 27, 28, 29, 29, 30, 31, 32, 33, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 38},
{ 25, 25, 26, 27, 28, 29, 29, 30, 31, 32, 33, 33, 34, 35, 36, 37, 37},
{ 24, 25, 25, 26, 27, 28, 28, 29, 30, 31, 32, 32, 33, 34, 35, 35, 36},
{ 23, 24, 25, 25, 26, 27, 28, 28, 29, 30, 31, 31, 32, 33, 34, 34, 35},
{ 22, 23, 24, 24, 25, 26, 27, 27, 28, 29, 30, 30, 31, 32, 33, 33, 34},
{ 21, 22, 23, 24, 24, 25, 26, 27, 27, 28, 29, 29, 30, 31, 32, 32, 33},
{ 21, 21, 22, 23, 24, 24, 25, 26, 26, 27, 28, 29, 29, 30, 31, 31, 32},
{ 20, 21, 21, 22, 23, 23, 24, 25, 25, 26, 27, 28, 28, 29, 30, 30, 31},
{ 19, 20, 21, 21, 22, 23, 23, 24, 25, 25, 26, 27, 27, 28, 29, 29, 30},
{ 18, 19, 20, 20, 21, 22, 22, 23, 24, 24, 25, 26, 26, 27, 28, 28, 29},
{ 18, 18, 19, 20, 20, 21, 22, 22, 23, 23, 24, 25, 25, 26, 27, 27, 28},
{ 17, 18, 18, 19, 19, 20, 21, 21, 22, 22, 23, 24, 24, 25, 26, 26, 27},
{ 16, 17, 17, 18, 19, 19, 20, 20, 21, 22, 22, 23, 23, 24, 25, 25, 26},
{ 15, 16, 17, 17, 18, 18, 19, 19, 20, 21, 21, 22, 22, 23, 24, 24, 25},
{ 15, 15, 16, 16, 17, 17, 18, 19, 19, 20, 20, 21, 21, 22, 23, 23, 24}
};
int ti, hi;
// 温度は40度-20度の降順の表になっている
ti = 40 - (int)temp;
ti = (ti < 0) ? 0 : ti;
ti = (ti >= 20) ? 19 : ti;
// 湿度は20%-100%の5%刻みになっている
hi = (((int)hum) / 5) - 4;
hi = (hi < 0) ? 0 : hi;
hi = (hi >= 17) ? 16 : hi;
return mat[ti][hi];
}
/**
* 測定結果の表示
*/
void displaydata(
float bme_temp,
float bme_hum,
float bme_pres,
int wbgt
){
// Displayに表示する文字列を生成する
char bmestr[64];
char bmestr2[64];
char bmestr3[64];
char bmestr4[64];
sprintf(bmestr, "temp: %2.2f[°C]", bme_temp);
sprintf(bmestr2, "humd: %2.2f[%%]", bme_hum);
sprintf(bmestr3, "pres: %2.2f[hpa]", bme_pres);
sprintf(bmestr4, "WGBT: %d[°C]", wbgt);
// Displayに表示する
display.clear();
display.setFont(ArialMT_Plain_10);
display.drawString(10, 0, bmestr);
display.drawString(10, 10, bmestr2);
display.drawString(10, 20, bmestr3);
display.setFont(ArialMT_Plain_16);
display.drawString(10, 36, bmestr4);
display.display();
}
/*****************************************************
* BME280関連
*****************************************************/
// 初期化
void initBME280(){
// I2Cインタフェースを開始する
Wire.begin();
// LEDのPINをセット
pinMode(LED_BUILTIN, OUTPUT);
// Ctrlレジスタを書き込む
writeI2C(CTRL_HUM_REG, ctrl_hum_reg);
writeI2C(CTRLREG, ctrl_meas_reg);
writeI2C(CONFREG, config_reg);
// trimming parameterを読み込む
readTrim();
}
// 計測
void doBME280(){
// 補正後の値
signed long int temp_cal;
unsigned long int press_cal, hum_cal;
char s[20], t[20];
// データを読み込む
readData();
// 補正を適用する
temp_cal = calibration_T(temp_raw);
press_cal = calibration_P(pres_raw);
hum_cal = calibration_H(hum_raw);
temp_act = (double)temp_cal / 100.0;
press_act = (double)press_cal / 100.0;
hum_act = (double)hum_cal / 1024.0;
// センサーをsleepさせる
bme280_sleep();
// 測定結果をデバッグ用にコンソール出力 Serial.print("BME280#TEMP : ");
Serial.print(temp_act);
Serial.print(" DegC PRESS : ");
Serial.print(press_act);
Serial.print(" hPa HUM : ");
Serial.print(hum_act);
Serial.println(" %");
// タイミングをとってセンサーをNormalに戻す
delay(900);
bme280_awake();
delay(100);
}
// センサーをsleep状態にする
void bme280_sleep(){
// LEDを消灯する
digitalWrite(LED_BUILTIN,0);
// sleepモードにする
mode=0;
ctrl_meas_reg = (osrs_t << 5) | (osrs_p << 2) | mode;
// CONFIGレジスタに書き込む
writeI2C(CONFREG,config_reg);
// trimming parameterを読み込む
readTrim();
}
void bme280_awake(){
// LEDを点ける
digitalWrite(LED_BUILTIN,1);
// normalモードにする
mode=3;
ctrl_meas_reg = (osrs_t << 5) | (osrs_p << 2) | mode;
// CONFIGレジスタに書き込む
writeI2C(CONFREG,config_reg);
// trimming parameterを読み込む
readTrim();
}
/*
* trimming parameterを読み込む
* ※ConfigRegisterをセットした後にこれを実行する
*/
void readTrim(){
// 読み込み用のバッファ
uint8_t data[32];
uint8_t* pdata = &data[0];
int i = 0;
// データ転送(読み込み)
pdata = readI2C(0x88, 24, pdata, 0);
pdata = readI2C(0xA1, 1, pdata, 0);
pdata = readI2C(0xE1, 7, pdata, 1000);
// 取り出したデータをマッピングに従って取り出す
dig_T1 = (data[1] << 8) | data[0];
dig_T2 = (data[3] << 8) | data[2];
dig_T3 = (data[5] << 8) | data[4];
dig_P1 = (data[7] << 8) | data[6];
dig_P2 = (data[9] << 8) | data[8];
dig_P3 = (data[11] << 8) | data[10];
dig_P4 = (data[13] << 8) | data[12];
dig_P5 = (data[15] << 8) | data[14];
dig_P6 = (data[17] << 8) | data[16];
dig_P7 = (data[19] << 8) | data[18];
dig_P8 = (data[21] << 8) | data[20];
dig_P9 = (data[23] << 8) | data[22];
dig_H1 = data[24];
dig_H2 = (data[26] << 8) | data[25];
dig_H3 = data[27];
dig_H4 = (data[28] << 4) | (0x0F & data[29]);
dig_H5 = (data[30] << 4) | ((data[29] >> 4) & 0x0F);
dig_H6 = data[31];
}
// センサーデータを読み込む
void readData(){
uint8_t data[32];
readI2C(0xF7, 8, &data[0], 0);
pres_raw = (data[0] << 12) | (data[1] << 4) | (data[2] >> 4);
temp_raw = (data[3] << 12) | (data[4] << 4) | (data[5] >> 4);
hum_raw = (data[6] << 8) | data[7];
}
// I2Cライブラリによってデータを転送(書き込み)する
void writeI2C(uint8_t reg_address, uint8_t data){
Wire.beginTransmission(BME280_ADDRESS);
Wire.write(reg_address);
Wire.write(data);
Wire.endTransmission();
}
// I2Cライブラリによってデータを転送(読み込み)する
uint8_t* readI2C(uint8_t reg, int size, uint8_t* pdata, int dly){
Wire.beginTransmission(BME280_ADDRESS);
Wire.write(reg);
Wire.endTransmission();
// 必要な場合はwait
if(dly > 0){
delay(dly);
}
Wire.requestFrom(BME280_ADDRESS, size);
while(Wire.available()){
*pdata = Wire.read();
++pdata;
}
return pdata;
}
/**
* Calibration処理(この関数はBME280の仕様書に記載されている)
*/
signed long int calibration_T(signed long int adc_T)
{
signed long int var1, var2, T;
var1 = ((((adc_T >> 3) - ((signed long int)dig_T1<<1))) * ((signed long int)dig_T2)) >> 11;
var2 = (((((adc_T >> 4) - ((signed long int)dig_T1)) * ((adc_T>>4) - ((signed long int)dig_T1))) >> 12) * ((signed long int)dig_T3)) >> 14;
t_fine = var1 + var2;
T = (t_fine * 5 + 128) >> 8;
return T;
}
/**
* Calibration処理(この関数はBME280の仕様書に記載されている)
*/
unsigned long int calibration_P(signed long int adc_P)
{
signed long int var1, var2;
unsigned long int P;
var1 = (((signed long int)t_fine)>>1) - (signed long int)64000;
var2 = (((var1>>2) * (var1>>2)) >> 11) * ((signed long int)dig_P6);
var2 = var2 + ((var1*((signed long int)dig_P5))<<1);
var2 = (var2>>2)+(((signed long int)dig_P4)<<16);
var1 = (((dig_P3 * (((var1>>2)*(var1>>2)) >> 13)) >>3) + ((((signed long int)dig_P2) * var1)>>1))>>18;
var1 = ((((32768+var1))*((signed long int)dig_P1))>>15);
if (var1 == 0)
{
return 0;
}
P = (((unsigned long int)(((signed long int)1048576)-adc_P)-(var2>>12)))*3125;
if(P<0x80000000)
{
P = (P << 1) / ((unsigned long int) var1);
}
else
{
P = (P / (unsigned long int)var1) * 2;
}
var1 = (((signed long int)dig_P9) * ((signed long int)(((P>>3) * (P>>3))>>13)))>>12;
var2 = (((signed long int)(P>>2)) * ((signed long int)dig_P8))>>13;
P = (unsigned long int)((signed long int)P + ((var1 + var2 + dig_P7) >> 4));
return P;
}
/**
* Calibration処理(この関数はBME280の仕様書に記載されている)
*/
unsigned long int calibration_H(signed long int adc_H)
{
signed long int v_x1;
v_x1 = (t_fine - ((signed long int)76800));
v_x1 = (((((adc_H << 14) -(((signed long int)dig_H4) << 20) - (((signed long int)dig_H5) * v_x1)) +
((signed long int)16384)) >> 15) * (((((((v_x1 * ((signed long int)dig_H6)) >> 10) *
(((v_x1 * ((signed long int)dig_H3)) >> 11) + ((signed long int) 32768))) >> 10) + (( signed long int)2097152)) *
((signed long int) dig_H2) + 8192) >> 14));
v_x1 = (v_x1 - (((((v_x1 >> 15) * (v_x1 >> 15)) >> 7) * ((signed long int)dig_H1)) >> 4));
v_x1 = (v_x1 < 0 ? 0 : v_x1);
v_x1 = (v_x1 > 419430400 ? 419430400 : v_x1);
return (unsigned long int)(v_x1 >> 12);
}
/*********
* Display初期化
*/
void initDisplay(){
// initialize dispaly
display.init();
display.clear();
display.display();
//display.flipScreenVertically();
// フォントサイズを設定する
display.setFont(ArialMT_Plain_10);
display.setTextAlignment(TEXT_ALIGN_LEFT); // TEXT_ALIGN_CENTER: Xpos=128/2=64
display.setContrast(255);
display.display();
}